Wislah.com : “Ingsun Titip Tajug Lan Fakir Miskin” ternyata bukan satu satunya pesan moral atau wasiat yang disandarkan kepada Sunan Gunung Jati (Syekh Syarif Hidayatullah).
Sebuah hasil penelitian, yang dimuat dalam Jurnal Patanjala : Penelitian Sejarah dan Budaya, yang disusun oleh Eva Nur Arovah, Nina H. Lubis, Reiza D. Dienaputra dan Widyo Nugrahanto, berhasil mengungkap pesan moral yang berasal dari sebuah naskah kuno yang berjudul Sejarah Peteng (Sejarah Rante Martabat Tembung Wali Tembung Carang Satus-Sejarah Ampel Rembesing Madu Pastika Padane).
Penelitian yang menggunakan pendekatan filologi ini, menemukan pesan moral Sunan Gunung Jati, berupa “perintah dan larangan”, atau dalam terma yang digunakan dalam laporan penelitian tersebut adalah wèwèkas dan ipat-ipat.
Berikut adalah butir-butir wèwèkas dan ipat-ipat (perintah dan larangan) Sunan Gunung Jati yang mereka temukan :
1. Den hormat ing leluhur,
2. Den welas ati,
3. Hormata ing wong tuwa,
4. Manah den syukur,
5. Nanggunga „iddah,
6. Ngasorna diri,
7. Guguneman (gugunen) sifat kang pinujih,
8. Singkirna sifat kang den wancih,
9. Lan pangarti kang becik,
10. Amepesaken barangasan,
11. Ngadohna parpadu,
12. Aja ilok nyanah ala kang ora yakin,
13. Aja ilok anggedekaken bobad,
14. Aja ilok anyidrani jangji,
15. Yen ala bayah den tuhu,
16. Kang wedi ing Allah,
17. Tapaha (tepaha) salira,
18. Den adil ing panemu,
19. Aja gawe tingkah sembarangan kang ora patut anulungi,
20. Lan hormata ing pusaka,
21. Panganen (pengen) jangating (jaqating / zakating) mukmin,
22. Mulya na ing tetamu,
23. Den ajer ulatira,
24. Aja tungkul ing sahwat,
25. Aja mangan yen ora ngeli,
26. Aja ilok rengu ing rarahine wong,
27. Aja nginum yen ora dahar,
28. Aja turu yen ora katekan arip,
29. Yen sambahyang den kongsih kaya pucuking panah,
30. Yen puwasa den kongsih kaya tali ing panah,
31. Pambriya rizki kang halal,
32. Aja akeh kang den pambrih,
33. Den bisah amegeng nafsu,
34. Yen duka woworana lan sukah pambriya ati gelis lilip.
35. Aja ilok anga(la)rani atine manusa,
36. Aja akeh laraning atining manusa maring saking duryat,
37. Yen anaha anak putu kang wangun larane atining manusa sun puji cupeten kang yuswa, aja den awetaken urip ing dunya. Iku ipat-ipat manira katemu ing anak putu ing wuri-wuri,
38. Sapa kang idep ing warana manira wus lalis nanging kula raksa ugi,
39. Kahula ahubi, kahula tanggung para wali sadaya sidaju matur, amin x3 Ya Allah kang mugiyah qabulna dongane Suhunan Carbon. Maka Pangeran Panjunan ngandika;
40. He Ki Mas Hasanuddin, poma-poma dika pakuwa wasiate rama dika la dika weruhaken sugri (sawuri) duriyat Suhunan; sapa-sapa anak putu ing wasiat rama dika Suhunan Carbon pasti dadi wali sedaya, satedake poma-poma dika paku, amin 3x.
Dalam kesimpulan penelitian yag mengangkat judul “Wèwèkas Dan Ipat-Ipat Sunan Gunung Jati Beserta Kesesuaiannya Dengan Al-Qur’an”, apa yang ada dalam pesan moral (Wèwèkas Dan Ipat-Ipat) Sunan Gunung Jati semua sejalan dengan nilai nilai yang terkandung dalam Al-Quran.
Sumber : Patanjala
